برای اطلاع پیامکی از بروز ترین قیمت لنز اسکلرال، فرم زیر را تکمیل نمایید.
قوز قرنیه، جدیدترین روش اصلاح و درمان با لنزهای اسکلرال
قوز قرنیه چیست؟
قوز قرنیه یا کراتوکونوس یکی از بیماریهای پیشرونده چشم است که در آن شکل قرنیه از حالت گرد طبیعی به شکل مخروطی تغییر میکند. این تغییر باعث تاری دید، دوبینی و حساسیت به نور میشود. قوز قرنیه معمولاً در سنین نوجوانی آغاز شده و به مرور زمان پیشرفت میکند.
فرم را تکمیل کنید؛ قیمت لنز اسکلرال "اصلاح قوز قرنیه"، رایگان برای شما پیامک می شود.
از دلایل اصلی بروز آن میتوان به عوامل ژنتیکی، آلرژی چشم و مالش شدید چشم اشاره کرد. درمان قوز قرنیه بسته به شدت بیماری شامل استفاده از عینک، لنز تماسی سخت، یا روشهای جراحی مانند کراسلینکینگ و پیوند قرنیه است. تشخیص زودهنگام نقش مهمی در کنترل این بیماری دارد. در ادامه این مطلب راجع به علت، علائم، تشخیص و روش های درمان قوز قرنیه گفتهایم.
علل ایجاد قوز قرنیه
علت ایجاد قوز قرنیه یا کراتوکونوس هنوز به طور کامل مشخص نیست. با این حال، تحقیقات نشان میدهد که مجموعهای از عوامل ژنتیکی، محیطی و رفتاری در بروز این بیماری نقش دارند. یکی از مهمترین عللهای قوز قرنیه، عوامل ژنتیکی است. افرادی که در خانواده آنها سابقه ابتلا به این بیماری وجود دارد، بیشتر در معرض خطر قرار دارند. مطالعات نشان دادهاند که اگر یکی از والدین یا خواهر و برادر به قوز قرنیه مبتلا باشند، احتمال بروز آن در سایر اعضای خانواده افزایش مییابد.
از دیگر علل شایع، مالش مداوم و شدید چشمها است. بسیاری از بیماران مبتلا به آلرژی یا خشکی چشم بهصورت ناخودآگاه چشمهای خود را زیاد میمالند. این عمل باعث تضعیف بافت قرنیه و تغییر در ساختار طبیعی آن میشود. در نتیجه، قرنیه به مرور نازک شده و شکل مخروطی پیدا میکند. بنابراین توصیه میشود در صورت خارش چشم از قطرههای ضد حساسیت استفاده شود و از مالش چشمها خودداری گردد.
عامل دیگر، اختلالات بافت همبند و بیماریهای سیستمیک است. برخی بیماریها مانند سندرم مارفان، سندرم داون و بیماریهای بافت همبند میتوانند با ضعف در ساختار قرنیه ارتباط داشته باشند و زمینهساز قوز قرنیه شوند. همچنین قرار گرفتن در معرض اشعه ماورای بنفش (UV) بهصورت طولانیمدت و بدون استفاده از عینک آفتابی استاندارد میتواند باعث آسیب به سلولهای قرنیه شود. این موضوع همچنین احتمال ابتلا به بیماری را افزایش میدهد.
در نهایت، عدم تعادل آنزیمهای قرنیه نیز از عوامل مؤثر است. زمانی که میزان آنتیاکسیدانها در قرنیه کاهش مییابد، سلولهای آن در برابر آسیب اکسیداتیو ضعیف میشوند. این وضعیت موجب نازک شدن و تغییر شکل قرنیه میگردد. توجه به این عوامل و معاینه منظم توسط چشمپزشک میتواند در پیشگیری و تشخیص زودهنگام قوز قرنیه نقش مهمی داشته باشد..
قوز قرنیه ؛ علائم و نشانههای آن
قوز قرنیه یا کراتوکونوس معمولاً بهصورت تدریجی پیشرفت میکند. در مراحل اولیه، علائم آن ممکن است با مشکلات سادهی بینایی مانند نزدیکبینی یا آستیگماتیسم اشتباه گرفته شود. اما با گذشت زمان و تغییر شکل قرنیه، علائم واضحتر میشوند و بینایی فرد بهطور قابلتوجهی دچار اختلال خواهد شد. یکی از نخستین علائم قوز قرنیه، تاری دید و کاهش وضوح بینایی است. بیمار ممکن است هنگام مطالعه یا رانندگی در شب متوجه شود که حروف یا چراغها کشیده و محو دیده میشوند.
از دیگر نشانههای رایج این بیماری، آستیگماتیسم نامنظم است؛ یعنی تصویر اشیاء در چند جهت متفاوت شکسته دیده میشود. این موضوع باعث میشود حتی با عینک نیز بینایی بهطور کامل اصلاح نشود. بیماران معمولاً گزارش میدهند که چشم آنها به نور حساستر شده است. آنها در مقابل نور شدید یا نور چراغهای خودروها در شب احساس ناراحتی و خیرگی میکنند.
یکی دیگر از علائم قوز قرنیه، تغییر مکرر شماره عینک یا لنز است. چون شکل قرنیه به مرور زمان تغییر میکند، شماره عینک ثابت نمیماند و بیمار باید در فواصل کوتاهتری برای تعیین نمره جدید به چشمپزشک مراجعه کند. علاوه بر این، افراد مبتلا ممکن است احساس کنند دیدشان در یک چشم بهتر از چشم دیگر است یا خطوط مستقیم را خمیده میبینند.
در مراحل پیشرفتهتر، قرنیه ممکن است آنقدر نازک و مخروطی شود که افت شدید دید یا حتی ایجاد زخم در سطح قرنیه رخ دهد. در برخی موارد، تجمع ناگهانی مایع در قرنیه باعث تاری شدید دید و درد چشم میشود که به آن «هیدروپس حاد» گفته میشود. شناخت بهموقع این علائم و مراجعه زودهنگام به چشمپزشک نقش بسیار مهمی در جلوگیری از پیشرفت قوز قرنیه و حفظ سلامت بینایی دارد.
جدیدترین روشهای درمان قوز قرنیه
جدیدترین روشهای درمان قوز قرنیه با هدف توقف پیشرفت بیماری، بهبود بینایی و جلوگیری از نیاز به پیوند قرنیه انجام میشوند. انتخاب نوع درمان به شدت بیماری، سن بیمار و میزان آسیب قرنیه بستگی دارد. در مراحل اولیه ممکن است استفاده از عینک یا لنزهای تماسی کافی باشد. اما در مراحل پیشرفتهتر، روشهای نوین و پیشرفتهتری مورد استفاده قرار میگیرند که در ادامه معرفی میشوند.
یکی از مؤثرترین و جدیدترین روشها، کراسلینکینگ (Corneal Cross-Linking) است. در این روش از محلول ریبوفلاوین (ویتامین B2) و تابش نور فرابنفش (UV-A) برای افزایش استحکام بافت قرنیه استفاده میشود. کراسلینکینگ با ایجاد پیوندهای جدید میان الیاف کلاژن در قرنیه، از نازک شدن و تغییر شکل بیشتر آن جلوگیری میکند. این روش معمولاً در مراحل اولیه بیماری انجام میشود و میتواند روند پیشرفت قوز قرنیه را به طور قابلتوجهی متوقف کند.
روش بعدی، ایمپلنت حلقه قرنیه (Intacs) است. در این روش، دو قطعهی پلاستیکی کوچک به شکل نیمدایره در لایه میانی قرنیه قرار داده میشوند تا شکل قرنیه اصلاح و سطح آن صافتر شود. این کار باعث بهبود دید و کاهش نیاز به عینک یا لنز میگردد. ایمپلنت حلقه قرنیه یک روش برگشتپذیر است؛ یعنی در صورت نیاز میتوان حلقهها را برداشت یا تنظیم کرد.
در برخی بیماران، استفاده از لنزهای تماسی تخصصی مانند لنزهای سخت نفوذپذیر به گاز (RGP)، لنزهای اسکلرال و هیبریدی نتایج بسیار خوبی دارد. این لنزها سطح نامنظم قرنیه را اصلاح کرده و دید واضحتری برای بیمار ایجاد میکنند. لنزهای اسکلرال بهویژه برای بیماران مبتلا به قوز قرنیه شدید گزینهای مناسب محسوب میشوند. این لنزها کل سطح قرنیه را میپوشانند و با ایجاد یک لایه مایع بین لنز و قرنیه، دید را بسیار شفافتر میسازند.
جهت مطالعه اطلاعات دقیق تر و کامل تر در رابطه با لنزهای اسکلرال جهت درمان قوز قرنیه، پیشنهاد می شود مقاله لنز اسکلرال را مطالعه نمایید.
در مواردی که قوز قرنیه به مرحله پیشرفته رسیده و سایر روشها مؤثر نیستند، پیوند قرنیه (Keratoplasty) انجام میشود. امروزه روشهای مدرن پیوند قرنیه مانند DALK (Deep Anterior Lamellar Keratoplasty) به جای تعویض کامل قرنیه، تنها لایههای آسیبدیده را جایگزین میکنند. این روش خطر رد پیوند را کاهش داده و دوران نقاهت کوتاهتری دارد.
علاوه بر این روشها، تحقیقات جدیدی در زمینه استفاده از لیزر فمتوسکند (Femtosecond Laser) برای اصلاح دقیقتر سطح قرنیه در حال انجام است. ترکیب کراسلینکینگ با سایر روشها مانند ایمپلنت حلقه یا استفاده از لیزر نیز نتایج بسیار موفقی به همراه داشته است.
انتخاب بهترین روش درمان قوز قرنیه باید توسط چشمپزشک متخصص و پس از بررسی دقیق ضخامت قرنیه، میزان انحنا و شدت بیماری انجام شود. مراجعه منظم به پزشک، رعایت توصیههای درمانی و پرهیز از مالش چشمها از مهمترین اقداماتی است که میتواند به حفظ بینایی کمک کند. این اقدامات همچنین به جلوگیری از پیشرفت قوز قرنیه کمک میکنند.
جدول: جدیدترین روشهای درمان قوز قرنیه
روش درمان | توضیح علمی و عملکرد | مزایا | مناسب برای |
کراسلینکینگ (Corneal Cross-Linking) | در این روش از ریبوفلاوین (ویتامین B2) و نور فرابنفش (UV-A) برای تقویت بافت قرنیه و ایجاد پیوندهای جدید میان الیاف کلاژن استفاده میشود. | توقف پیشرفت بیماری، عدم نیاز به جراحی، ایمن و کمتهاجم | بیماران در مراحل اولیه قوز قرنیه |
ایمپلنت حلقه قرنیه (Intacs) | دو حلقه پلاستیکی نیمدایره در قرنیه قرار میگیرد تا شکل قرنیه اصلاح و سطح آن صافتر شود. | بهبود دید، کاهش وابستگی به عینک و لنز، روش برگشتپذیر
| بیماران با قوز متوسط تا شدید
|
لنزهای تماسی تخصصی (RGP، اسکلرال، هیبریدی) | لنزهای سخت یا اسکلرال سطح نامنظم قرنیه را اصلاح کرده و دید شفافتری ایجاد میکنند. لنز اسکلرال با ایجاد لایه مایع بین لنز و قرنیه عمل میکند. | دید واضحتر، راحتی بیشتر نسبت به لنزهای معمولی | بیماران با قوز قرنیه متوسط تا شدید |
پیوند لایهای قرنیه (DALK) | در این روش تنها لایههای آسیبدیده قرنیه تعویض میشود و لایه داخلی سالم حفظ میگردد. | کاهش خطر رد پیوند، دوران نقاهت کوتاهتر، دید بهتر نسبت به پیوند کامل | بیماران با قوز قرنیه پیشرفته |
لیزر فمتوسکند (Femtosecond Laser) | استفاده از لیزر فوقدقیق برای برش کنترلشده در بافت قرنیه یا ترکیب با روشهای دیگر مانند کراسلینکینگ. | دقت بالا، ترمیم سریعتر، نتایج قابل پیشبینیتر | بیماران با قوز قرنیه متوسط یا ترکیبی با سایر روشها |
ترکیب درمانها (Cross-Linking + Intacs) | ترکیب کراسلینکینگ و ایمپلنت برای افزایش پایداری قرنیه و اصلاح دید بهطور همزمان. | تأثیر دوبرابر در توقف بیماری و بهبود دید | بیماران با قوز قرنیه در حال پیشرفت و نامنظم |
قوز قرنیه ؛ تشخیص به موقع
تشخیص به موقع قوز قرنیه نقش بسیار مهمی در جلوگیری از پیشرفت این بیماری و حفظ سلامت بینایی دارد. در مراحل اولیه، علائم قوز قرنیه ممکن است با نزدیکبینی یا آستیگماتیسم اشتباه گرفته شود، به همین دلیل انجام معاینات منظم چشمپزشکی ضروری است. یکی از دقیقترین روشهای تشخیص این بیماری، توپوگرافی قرنیه است. این روش نقشهای سهبعدی از سطح قرنیه ارائه میدهد و کوچکترین تغییرات در انحنای آن را شناسایی میکند.
علاوه بر آن، روشهایی مانند پنتاکم (Pentacam) و پاکیمتری (Pachymetry) برای اندازهگیری ضخامت قرنیه و ارزیابی وضعیت بافت آن مورد استفاده قرار میگیرند. تشخیص زودهنگام قوز قرنیه این امکان را میدهد که درمانهایی مانند کراسلینکینگ در مراحل اولیه انجام شود و از نیاز به جراحیهای پیشرفته جلوگیری گردد. بنابراین، افرادی که سابقه خانوادگی یا علائم مشکوک دارند باید معاینات چشمی منظم را جدی بگیرند.
مراحل پیشرفت قوز قرنیه
قوز قرنیه بهتدریج و در چند مرحله پیشرفت میکند و اگر بهموقع تشخیص داده نشود، میتواند به کاهش شدید بینایی منجر شود. در مرحله اولیه، بیمار ممکن است تنها دچار تاری دید خفیف یا آستیگماتیسم نامنظم شود که معمولاً با عینک قابل اصلاح است. در مرحله دوم، قرنیه شروع به نازک شدن کرده و شکل مخروطی آن واضحتر میشود. در این مرحله، عینک دیگر دید را بهطور کامل اصلاح نمیکند و نیاز به لنزهای تماسی تخصصی احساس میشود.
در مرحله سوم، نازکی قرنیه افزایش مییابد و انحنای آن بیشتر میشود، در نتیجه دید بهشدت کاهش یافته و حساسیت به نور افزایش پیدا میکند. درمرحله پیشرفته، ممکن است قرنیه دچار تورم یا زخم شود و نیاز به پیوند قرنیه وجود داشته باشد. آگاهی از این مراحل و مراجعه منظم به چشمپزشک میتواند از پیشرفت قوز قرنیه جلوگیری کند و درمان مؤثرتری را ممکن سازد.
مراقبتها و پیشگیری از قوز قرنیه
مراقبتها و پیشگیری از قوز قرنیه اهمیت زیادی در حفظ سلامت بینایی و جلوگیری از پیشرفت این بیماری دارند. اگرچه قوز قرنیه در بسیاری از موارد زمینه ژنتیکی دارد و نمیتوان بهطور کامل از بروز آن جلوگیری کرد. با این حال، رعایت چند نکته ساده میتواند احتمال ابتلا یا پیشرفت آن را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
اولین و مهمترین اقدام، خودداری از مالش چشمها است. مالیدن چشمها، بهویژه در افرادی که دچار آلرژی یا خارش چشمی هستند، فشار زیادی به بافت قرنیه وارد میکند و موجب تضعیف آن میشود. در صورت احساس خارش یا سوزش، بهتر است از قطرههای اشک مصنوعی یا ضد آلرژی زیر نظر پزشک استفاده شود. این کار به جلوگیری از آسیب به قرنیه کمک میکند.
دومین نکته مهم، محافظت از چشمها در برابر اشعه ماورای بنفش (UV) است. قرار گرفتن طولانیمدت در معرض نور خورشید میتواند به سلولهای قرنیه آسیب برساند. استفاده از عینک آفتابی با فیلتر UV در محیطهای بیرونی نقش مهمی در پیشگیری از آسیبهای چشمی دارد.
افرادی که در خانواده خود سابقه قوز قرنیه دارند یا دچار مشکلات بینایی غیرقابل اصلاح با عینک هستند، باید بهصورت منظم به چشمپزشک مراجعه کنند. انجام معاینات دقیق مانند توپوگرافی و پاکیمتری قرنیه میتواند تغییرات اولیه را شناسایی کرده و از پیشرفت بیماری جلوگیری کند.
همچنین رعایت تغذیه مناسب و مصرف مواد غذایی سرشار از آنتیاکسیدانها مانند ویتامین C و E میتواند به حفظ سلامت بافت قرنیه کمک کند. پرهیز از مصرف دخانیات، خواب کافی و مدیریت استرس نیز در حفظ سلامت چشمها مؤثر است.
در نهایت، آگاهی و توجه به علائم اولیه مانند تاری دید و تغییر مکرر شماره عینک از مهمترین عوامل در پیشگیری از قوز قرنیه محسوب میشوند. این اقدامات همچنین به کنترل بهموقع بیماری کمک میکنند.
📍 کلینیک نوین لنز با بهرهگیری از جدیدترین فناوریها و متخصصان چشمپزشکی، آماده ارائه خدمات تشخیص و درمان قوز قرنیه است. برای مشاوره تخصصی و رزرو نوبت میتوانید با ما تماس بگیرید.
سوالات متداول درباره قوز قرنیه
قوز قرنیه معمولاً از دوران نوجوانی آغاز میشود و در دهه دوم تا سوم زندگی پیشرفت میکند. در بیشتر بیماران، روند پیشرفت بیماری پس از ۳۵ تا ۴۰ سالگی کند یا متوقف میشود. البته در برخی افراد، بهویژه در کسانی که سابقه خانوادگی دارند، شروع بیماری ممکن است از سنین پایینتر (حتی ۸ سالگی) باشد.
در حال حاضر، روشهای نوین درمانی مانند پیوند لایهای قرنیه (DALK) مورد استفاده قرار میگیرند. همچنین استفاده از لنزهای تماسی سفارشی توانسته است دید بیماران مبتلا به قوز قرنیه را بهبود چشمگیری ببخشد. در کلینیک نوین لنز، این روشها با جدیدترین تجهیزات و زیر نظر متخصصان چشمپزشکی انجام میشوند.
بله. با انجام عمل کراسلینکینگ (CXL) که در آن از ریبوفلاوین (ویتامین B₂) و اشعه فرابنفش (UV) استفاده میشود، میتوان از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد. این روش در حدود ۹۷٪ موارد از پیشرفت قوز قرنیه ممانعت میکند. همچنین، اجتناب از مالیدن چشمها و درمان آلرژیهای چشمی از دیگر اقدامات مهم پیشگیری هستند.
در موارد پیشرفته که سایر درمانها مؤثر نیستند، پیوند کامل قرنیه بهعنوان درمان قطعی انجام میشود. این عمل میتواند دید ازدسترفته را تا حد زیادی بازگرداند و ساختار قرنیه را ترمیم کند.
درمان خانگی قطعی برای این بیماری وجود ندارد. با این حال، رعایت بهداشت چشم، استفاده از قطرههای اشک مصنوعی و پرهیز از مالش چشمها میتواند به کاهش ناراحتی و خشکی چشم کمک کند.
هیچ شواهد علمی معتبر مبنی بر درمان قطعی قوز قرنیه با طب سنتی وجود ندارد. برخی روشهای گیاهی ممکن است علائم خفیف را کاهش دهند، اما برای توقف پیشرفت بیماری، درمانهای پزشکی همچنان ضروریاند.
برخی بیماریها مانند کراتوکنژنکتیویت آلرژیک و سندروم داون میتوانند احتمال ابتلا به قوز قرنیه را افزایش دهند. در این موارد، معاینه منظم چشم توسط پزشک متخصص ضروری است.
تشخیص بیماری معمولاً با معاینه چشمپزشکی تخصصی، توپوگرافی قرنیه و پاکیمتری (اندازهگیری ضخامت قرنیه) انجام میشود. این آزمایشها به پزشک کمک میکند میزان نازکی و تغییر شکل قرنیه را بررسی کند.
خیر، قوز قرنیه بهخودیخود موجب نابینایی نمیشود. با این حال، در صورت عدم درمان، ممکن است کاهش شدید بینایی و اختلال در دید منجر شود. درمان بهموقع میتواند از این عارضه پیشگیری کند.
خیر، انجام عملهای اصلاح عیوب انکساری مانند لیزیک، لازک و PRK برای بیماران مبتلا به قوز قرنیه توصیه نمیشود، زیرا ممکن است باعث تشدید بیماری شود. در کلینیک نوین لنز، قبل از هرگونه عمل، وضعیت قرنیه بهطور دقیق بررسی میشود.
بله، کودکان نیز ممکن است دچار قوز قرنیه شوند، بهویژه اگر سابقه خانوادگی این بیماری وجود داشته باشد. معاینه چشم در حدود ۸ سالگی میتواند به تشخیص زودرس کمک کند.
پس از درمان یا جراحی، ممکن است عوارضی مانند التهاب، عفونت یا تاری موقت دید بروز کند. خوشبختانه با مراقبت صحیح و پیگیری منظم، بیشتر این عوارض قابل کنترل هستند.
بله، افراد مبتلا به قوز قرنیه در صورتیکه دید اصلاحشده با عینک یا لنز مناسب داشته باشند، میتوانند گواهینامه دریافت کنند.
در برخی موارد، شدت بالای قوز قرنیه میتواند منجر به معافیت دائم یا موقت از سربازی شود. تصمیم نهایی بر عهده کمیسیون پزشکی نظام وظیفه است.
بله، تغییرات هورمونی دوران بارداری ممکن است باعث پیشرفت بیماری شود. حتی در بیمارانی که قبلاً تحت درمان CXL قرار گرفتهاند، احتمال عود مجدد وجود دارد. با این حال، بارداری برای این بیماران ممنوع نیست و تنها نیاز به پیگیری منظم توسط چشمپزشک دارد.
در حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد موارد، قوز قرنیه زمینه خانوادگی دارد. به همین دلیل، توصیه میشود خویشاوندان درجهیک بیماران (بهویژه فرزندان) بهطور منظم تحت معاینه چشمپزشکی قرار گیرند.
استفاده از لنز سخت یا سفارشی تنها به بهبود دید کمک میکند و باعث درمان قطعی نمیشود. با این حال، اگر لنز بهدرستی تجویز و تنظیم شود، از پیشرفت بیشتر بیماری جلوگیری خواهد کرد. انتخاب نوع لنز باید توسط متخصص تعیین شود.
توصیه میشود تمام کودکان، بهویژه فرزندان بیماران مبتلا، در ۸ سالگی تحت بررسیهای تخصصی قرار گیرند. انجام توپوگرافی قرنیه در این سن میتواند به تشخیص زودهنگام و آغاز درمان بهموقع در صورت وجود علائم اولیه کمک کند.